TERK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI

17 Haz TERK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI

Boşanma Sebepleri Nelerdir?

4721 sayılı Medeni Kanuna göre boşanma davası iki şekilde açılabilir:

• Anlaşmalı boşanma davası,
• Çekişmeli boşanma davası.

Anlaşmalı boşanma davası kısaca her iki tarafın boşanmanın tüm sonuçları hakkında anlaşarak evlilik birliğini sona erdirmesidir.

Çekişmeli boşanma davası i, taraflar arasında boşanmada kusur, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda belli bir çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Çekişmeli boşanma davası, genel veya özel boşanma sebepleri olmak üzere iki kategorik sebebe dayanılarak açılabilir:

• Genel boşanma sebepleri: Şiddetli geçimsizlik,  hakaret, şiddet, güven sarsıcı davranışlar, evlilik yükümlülüklerini yerine getirmeme gibi sınırsız sayıda neden genel boşanma nedenleri olarak kabul edilir.
• Özel boşanma sebepleri: Kanunda sınırlı sayıda sayılmış olan özel boşanma sebeplerine dayanan boşanma davaları şunlardır:
  1. Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası
  2. Hayata Kast nedeniyle boşanma davası,
  3. Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası
  4. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası
  5. Terk Sebebiyle boşanma davası
  6. Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası

Terk Sebebiyle Çekişmeli Boşanma Davası (TMK m. 164)

Medeni Kanun madde 164’te düzenlenen terk sebebi ile çekişmeli boşanma davası açılabilmesi için;

• Ortak Konutun aşağıdaki sebeplerden biri ile terk edilmesi;
  1. Eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla ortak konutu terk etmesi,
  2. Başka bir sebep ile ortak konutta bulunmayan eşin haklı bir sebebi olmadan ortak konuta dönmemesi,
  3. Eşlerden birinin diğerini ortak konutu terk etmeye zorlaması.
  4. Eşlerden biri, diğer eşin, haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engellemesi.
  5. Terkin en az altı ay kesintisiz sürmüş ve halen devam etmekte olması ve usulüne uygun olarak ihtar yapılmasına rağmen terk eden eşin haklı sebebi olmadan ortak konuta dönmemiş olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.

Terkin geçerli bir boşanma nedeni sayılması için aranılan en önemli koşullardan biri terk eden eşin kusurlu olmasıdır. Zorunlu durumlar nedeniyle müşterek konuttan uzakta kalan eş aleyhine terk nedeniyle boşanma davası açılamaz. (hastalık,iş vs.) Ancak zorunlu bir nedenle evden ayrılıp, bu zorunluluk ortadan  kalktıktan sonra  ortak konuta dönmeyen eş de terk etmiş sayılır.

Kanun maddesinde açıkça belirtildiği üzere “ortak konuttan kovulan veya ortak konuta girmesi engellenen eş,”terk nedenine dayanarak boşanma hakkına sahip olan taraftır. Terke zorlayan ya da diğer eşin ortak konuta dönmesini haklı bir neden olmaksızın engelleyen eş terk nedenine dayalı boşanma davası açamaz, açarsa da dava açma hakkına sahip olmadığı gerekçesiyle reddedilir.

Ortak konutu terk eden eşe karşı terk tarihinden itibaren 6 ay geçer geçmez TERK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI AÇILABİLMESİ mümkün değildir. Terk tarihinden başlayarak 4 ay dolduktan sonra, mahkeme yada noter aracılığıyla, terk eden eşin adresi biliniyorsa o adrese, bilinmiyorsa, ilan yolu ile ortak konuta geri dönmesi ihtarı yapılmalıdır. Bu ihtarın geçerli sayılabilmesi için, mutlaka terk eden eşe geri dönmesi için süre tanınması ve bu sürenin en az 2 ay olması gerekmektedir. Yüksek Mahkeme, bu sürenin 2 aydan az tanınması durumunda  ihtarı geçersiz kabul etmektedir.

Yargıtay kararlarında, söz konusu ihtarın geçerli kabul edilebilmesi için, ihtar sonrası eve dönüş çağrısı yapılan eşin, eşlerin beraberce seçtiği, yahut TMK m.188 şartlarını haiz şekilde terk edilen eş tarafından seçilmiş yahut mahkeme tarafından belirlenmiş, bağımsız bir eve davet edilmesi koşulu aranmaktadır. İhtar ile eşin davet edildiği ev bağımsız bir konut değilse, terk eden eşin ihtara uymamakta  haklı olduğu kabul edilmektedir.

Yine, terk edilen eşin ihtar çağrısının, samimi olması aranmaktadır. Eşine şiddet uygulayan, ortak konuttan ayrılan eşin geri dönememesi için evin kilidini değiştiren eşin göndereceği ihtar geçerli olmayacaktır.

İhtarın, terk nedeniyle boşanma davasının şartlarından biri olmakla birlikte, bunun dışında çok önemli  bir sonucu daha vardır. “Terk edilen eş, ihtar öncesi terk eden eşin yaptığı kusurlu davranışları affetmiş, en azından hoşgörüyle karşılamış sayılmaktadır”. Bu nedenle Yargıtay kararları doğrultusunda, terk edilen eş, ihtar ile birlikte, terk eden eşe karşı daha önce yaptığı kusurlu davranışları öne sürerek, boşanma davası açamamaktadır.

Eşler arasında boşanma yahut nafaka davasının varlığı durumunda eşlerin birlikte yaşama  yükümlülüğü de ortadan kalktığından, bu davalar sürerken terk eden eşe yapılan ihtar, haklı sayılmamaktadır.

Boşanma davasının “red” kararıyla sonuçlanmasından itibaren 4 ay geçmedikçe terk eden eşe ihtar gönderilemez.

Terk sebebi ile çekişmeli boşanma davası hak düşürücü süreye tabi değildir. Terk nedenine dayalı çekişmeli boşanma davası her zaman açılabilir.